W Gromadzie Myśliwiec (1955-1959)

Wałycz w Gromadzie Myśliwiec

Gromadę Myśliwiec z siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej w Myśliwcu utworzono, jako jedną z 8759 gromad na obszarze całej Polski, w powiecie wąbrzeskim w województwie bydgoskim na mocy uchwały nr 24/16 WRN w Bydgoszczy z dnia 5 października 1954 roku. Gromada Myśliwiec poza miejscowościami należącymi do byłej gminy Wąbrzeźno-wieś - Myśliwiec, Sitno, Wałycz, Frydrychowo, Sicinek i Rozgarty przejęła także wieś Jaworze z gminy Dębowa Łąka. Przeprowadzone naprędce reformy administracyjne już na samym początku pokazały braki z jakimi przyszło się mierzyć nowopowstałym gromadom. Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej nie miało własnego lokalu, dlatego zmuszone było korzystać na początku z nieruchomości prywatnej należącej do mieszkanki Myśliwca, Balbiny Ostrowskiej, dopiero później zaś korzystało z sali domu gromadzkiego. Na czele prezydium GRN stanął dotychczasowy przewodniczący GRN Wąbrzeźno-wieś Władysław Borowiec z Wałycza[1]. 

Uchwała WRN powołująca Gromadę Myśliwiec

 

Jak potwierdzają źródła potencjał gospodarczo-ekonomiczny nowej gromady był raczej skromny. Wciąż nacisk kładziono na tworzenie spółdzielni produkcyjnych i tutaj udało się założyć taką w Myśliwcu, która jednak nie cieszyła się zbytnim powodzeniem. W miarę prężnie funkcjonowała jeszcze założona kilka lat wstecz spółdzielnia w Sitnie oraz PGR w Wałyczu wraz z uruchomioną gorzelnią. W Myśliwcu znajdował się sklep spożywczo-przemysłowy, zlewnia mleka, działali kowal i szewc[2]. Podobnie było w Jaworzu. Pod względem ludnościowym na początku marca 1955 roku, Wałycz był najmniejszym sołectwem wchodzącym w skład Gromady, a wynikało to poniekąd z faktu, iż w trakcie reformy administracyjnej odłączono od niego Wałyczyk i część leżącą pomiędzy torem kolejowym a miastem Wąbrzeźno.

Sołectwo	Liczba ludności	Liczba gospodarstw rolnych
Myśliwiec	534	111
Jaworze	443	92
Sitno	397	53
Wałycz	260	10
RAZEM	1634	266

Pod kątem kulturalno-oświatowym w Myśliwcu funkcjonowała biblioteka gromadzka, natomiast w pozostałych sołectwach punkty biblioteczne, świetlice wiejskie w Myśliwcu i Wałyczu oraz przedszkola stałe w Myśliwcu (12 dzieci) i Wałyczu (20 dzieci). W Myśliwcu oraz Wałyczu znajdowała się czteroklasowa szkoła podstawowa natomiast w Jaworzu, dwuklasowa. Według relacji mieszkańców w tym czasie szkoła funkcjonowała również w budynku pałacu ponieważ budynek szkolny w trakcie wojny został w znacznym stopniu zniszczony. Jako ciekawostkę można przytoczyć fakt iż: "W wałyckiej szkole był cztery klasy jednak pierwszą klasę robiono w dwa lata". W Myśliwcu i Jaworzu funkcjonowały Ochotnicze Straże Pożarne.

Władysław Borowiec (1999r.)

W październiku 1956 roku doszło we władzach Gromady Myśliwiec do napięć, które stały się swego rodzaju efektem rozliczeń politycznych. Narzucone odgórnie, usilne dążenie do realizacji procesu kolektywizacji na wsi, spadające na rolników liczne kary finansowe za niewywiązywanie się z obowiązkowych dostaw, czy w końcu aresztowania oraz innego rodzaju represje spowodowały, że z funkcji przewodniczącego prezydium GRN został odwołany Władysław Borowiec, a z funkcji sekretarza prezydium zrezygnowała Irena Bukowska. Procedura zmian władzy odbyła się w formie nadzwyczajnej sesji rady, a nowym przewodniczącym został wybrany Mieczysław Pytkowski z Jaworza. Powyższe zmiany na najniższym szczeblu administracji państwowej  można by wpisać w zmiany jakie zaszły w skali kraju w ramach odwilży październikowej 1956 roku. Jednym z jego punktów był ruch likwidacji spółdzielni, który na tym terenie zyskał dość radykalny charakter i podczas sesji w dniu 26 marca 1957 roku zostały zlikwidowane spółdzielnie w Myśliwcu i Sitnie, a utrzymał się PGR w Wałyczu.

W ten sposób Państwowe Gospodarstwo Rolne Wałycz stało się najważniejszym zakładem gospodarczym na terenie Gromady Myśliwiec. Posiadające na terenie gromady kilkaset hektarów ziemi oraz gorzelnie nadal jednak nie było w stanie prosperować na miarę swoich możliwości. Dodatkowym problemem z jakim borykało się w tym okresie był również problem z efektywnym gospodarowaniem. 16 listopada 1956 roku na zebraniu Koła Powiatowego PZPR wystąpił starszy agronom PGR Wałycz Feuer, który poinformował, że nie zebrano buraków cukrowych z około 130 ha i pastewnych z 20 ha. Własnymi siłami zakład był w stanie zebrać plony jedynie z około 10 ha dziennie. Był również problem ze zbiorem ziemniaków, których nie udało się uprzątnąć przed mrozami i trafił do gorzelni[3].

Jednocześnie PGR Wałycz był silnym lokalnym ośrodkiem aktywności PZPR. W 1955 roku sekretarzem KZ PZPR Zespołu PGR Wałycz był Zygfryd Susnarski, natomiast w 1956 rok funkcję kierowniczą przejął były sekretarz prezydium GRN Wąbrzeźno-wieś Franciszek Bystrzyński. Koło funkcjonowało na tyle dobrze, że w listopadzie 1956 roku, kiedy w najlepsze trwała odwilż październikowa i trudno było przeprowadzić zebrania podstawowych organizacji partyjnych we wsiach powiatu wąbrzeskiego, w PGR Wałycz odnotowano wysoką frekwencję. Wytłumaczyć jednak trzeba, że robotnicy przybywali na zebrania nie tylko z pobudek politycznych, w tym wypadku domagali się większych pensji i przydziału opału.

Rok 1958 przyniósł wybory do Gromadzkich Rad Narodowych które odbyły się w lutym. Na 16 radnych z Wałycza do rady udało się dostać Wacławowi Jeziorowskiemu należącemu do PZPR. Podczas pierwszej sesji rady w dniu 14 lutego 1958 roku odbyły się wybory władz gromady i przewodniczącym został ponownie wybrany Mieczysław Pytkowski z Jaworza. Wybory były nadzorowane przez KP PZPR. Wacław Jeziorowski znalazł się w składzie kolegium orzekającego rady.

Władysław Szulecki

Ustawą z dnia 25 stycznia 1958 roku o radach narodowych  przywrócono instytucję sołtysa zlikwidowaną w 1954 rok. Dla zapewnienia stałej łączności między poszczególnymi wsiami a gromadzką radą narodową i jej prezydium mieszkańcy wsi wybierają sołtysa[4]. Sołtysa wybierano na zebraniu wiejskim, więc dano niejako pewien wybór mieszkańcom, jednak wprowadzono regulację prawną wobec której osoba wybrana na tę funkcję musiała zostać zatwierdzona przez radę gromadzką. Wciąż więc ostateczny głos należał do PZPR. Pierwsze zebranie wyborcze odbyło się w Wałyczu, w dniu 13 marca 1958 roku, gdzie sołtysem na trzyletnią kadencję został wybrany Władysław Szulecki.

Oficjalną wiadomość o likwidacji gromady Myśliwiec mieszkańcy otrzymali z ust członka prezydium Powiatowej Rady Narodowej podczas gromadzkiej sesji rady 13 czerwca 1959 roku. Głównym powodem takiej decyzji była źle trafiona reforma z 1954 roku. Przewodniczący Pytkowski poinformował podczas sesji, że w trakcie zebrań wiejskich sołectw wchodzących w skład likwidowanej gromady mieszkańcy Wałycza opowiedzieli się za przyłączeniem ich do gromady Wąbrzeźno-wieś, powstałej w 1956 roku po likwidacji gromady Łabędź, uzasadniając tą decyzję bliskością do urzędów gromadzkich w mieście Wąbrzeźno oraz większą siłą ekonomiczną takiej gromady. Podobnie decydowali mieszkańcy pozostałych sołectw. Sesja zakończyła się podjęciem uchwały o włączeniu gromady Myśliwiec do gromady Wąbrzeźno. Uchwała miała wejść w życie z dniem 1 stycznia 1960 roku[5].

 

Ulica Myśliwiecka (kierunek na Myśliwiec) - koniec lat 50-tych.

---

[1] Na podstawie CZAJA R. (red.), HISTORIA GMINY WĄBRZEŹNO Tom 2, Wąbrzeźno, 2007

[2] Na podstawie CZAJA R. (red.), HISTORIA GMINY WĄBRZEŹNO Tom 2, Wąbrzeźno, 2007

[3] Na podstawie CZAJA R. (red.), HISTORIA GMINY WĄBRZEŹNO Tom 2, Wąbrzeźno, 2007

[4] Ustawa z dna 25  stycznia 1958 roku o radach narodowych.

[5] Na podstawie CZAJA R. (red.), HISTORIA GMINY WĄBRZEŹNO Tom 2, Wąbrzeźno, 2007